Lahjoita Saunapedialle - sinä voit auttaa Saunapediaa luomaan maailman yksityiskohtaisimman sauna-aiheisen tietosanakirjan
Pakkoruotsi esperantoksi
La sveda lingvo estas deviga lernobjekto en la plej multaj edukaj institucioj en Finnlando, kvankam el ŝtatanoj de Finnlando estas denaske svedparolantoj nur proksimume 5 %, la nombro de la svedparolantoj malkreskas plu, el tiu malplimulto estas granda parto, speciale en suda Finnlando, praktike dulingva kaj aliloke en la mondo oni parolas tiun lingvon preskaŭ nur en la najbara lando Svedio (9 milionoj loĝantoj). Ĉu oni forigu tian devon estis tra jardekoj unu el la plej malfacilaj demandoj en politiko de Finnlando. Oni ofte uzas pri la devo vortojn pakkoruotsi (finne) kaj tvångssvenska, deviga sveda. La lerni la svedan fariĝis aŭtomate deviga en Finnlando en bazlerneja reformo iom post iom en diversaj areoj en 1972 - 1977. En la 1980-aj jaroj la devo iĝis ekzemple en faklernejoj. En la mezlernejo, en universitatoj kaj en iuj aliaj altlernejoj la sveda ĉiam estis deviga fako, kaj ĝi estis ankaŭ la plej grava instrulingvo en la universitata instruo en Finnlando ĝis 1937, kiam la apogantoj de la finna venkis longan disputon pri la pleja instrulingvo de Universitato de Helsinko. Al svedlingvanoj apartenis antaŭe la plejo el la reganta grupo de Finnlando. Tion, ke la sveda havis vere fortan pozicion, montras ekzemple tio, ke en la frua epoko de Esperanto oni uzis pri la ĉefurbo Helsinko (el la finna Helsinki) la nomon Helsingforso (el la sveda Helsingfors).
Sudfinnlande la svedlingvanoj (krom Alando, svede Åland, finne Ahvenanmaa) estas precipe lingva malplimulto, sed ka svedlingvanoj en la provinco Ostrobotnio havas multe ankau kulturajn esceptajn rajtojn.
Historio[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
La paralera lerneja sistemo de Finnlando, kiu estis en uzo ĝis la 1970-aj jaroj inkludis la ses- aŭ sepjaran bazlernejon popollernejo (kansakoulu/folkskola) kaj ok- aŭ naŭjaran mezlernejon lernlernejo (oppikoulu/läroverk) kaj en la lastaj jardekoj de tiu sistemo la lernejon civitana lernejo (kansalaiskoulu/medborgarskola) por tiaj, kiuj ne iris al lernelernejo kaj ne al faklernejo. Tiuj, kiuj iris al lernlernejo, estis en popollernejo normale nur 4 - 5 jaroj. Lernlernejo konsistis el kvin- aŭ sesjara keskikoulu/mellanskola kaj trijara lukio/gymnasium. En tiu sistemo la porfinnlingvana devo lerni la svedan ne estis absoluta (ne validis aŭtomate al ĉiuj) sed validis normale nur al lernantoj de lernlernejo kaj la universitataj ŝtudantoj. El finnoj naskiĝintaj pre proksimume jaro 1958 aŭ 1959 ne plejo lernis la svedan (kaj el finnoj naskiĝinta pre proksimume 1955 aŭ 1956 ankaŭ ne lernas la anglan kaj neniujn fremdajn lingvojn). Estas surprizante sed vere, ke iuj aĝklasoj de la 1950-aj jaroj en Finnlando estas tiaj, ke pli multaj lernis anglan ol svedan. En keskikoulu, kiu inkludis la kvin aŭ ses unuajn jarojn de lernlernejo, la finnlingvanoj devis lerni la svedan kaj unu alian fremdan lingvon. La alia lingvo estis plej ofte la germana krom en la lastaj jardekoj de la paralera lerneja sistemo plej ofte la angla. En lukio, kiu estis la tri lastaj jaroj de la oppikoulu, oni devis lerni samajn lingvojn ol oni lernis en keskikoulu kaj eventuale unu alian lingvon (mallonga lingvo). En la lasttempo de la paralera lerneja sistemo tiu lingvo estis plej ofte germana. Unue oni komencis lerni la svedan krom en la lastaj jaroj de la eksa lerneja sistemo en la 1960-aj kaj 1970-aj jaroj estis eventuale, ke oni komencis lerni la anglan en la unua lernjaro de keskikoulu kaj la svedan en la dua jaro. Ankaŭ en la mezlernejfina ekzameno (ylioppilaskirjoitukset/studentexamen) estis devige la "alia enlanda lingvo" kaj unu alia fremda lingvo. La deviga alia hejmlanda lingvo iĝis en la mezlernejfina ekzameno en 1874.
En la tiutempa sistemo por ke ricevi altan socian pozicio oni devis versajne ecx pli multe la svedan ol nuntempe kaj estis tute klare, ke la finna sxtatrego diskutis kun la sveda sxtatrego en la sveda sed estis eventuale por la finnlingvanoj iri tra la bazlernejo kaj por la junuloj eventuale akiri edukon por normala ne vere altsalajra laboro ne lernante gxin.
En la 1930-aj jaroj estis multaj provoj forigi la deviga instruo de la sveda el la finnlingvaj lernlernejoj. Speciale Patriota Popola movado (finne Isänmaallinen Kansanliike) volis forigi la devigan lernlernejan svedan. La unua konata fonto, kie aperas la vorto pakkoruotsi estas la unua numero 1931 de la gazeto Aitosuomalainen.
En la popollernejo, civitana lernejo kaj en la faklernejoj normale neniom estis instruo de la fremdaj lingvoj. Pre la jaro 1964 fremdajn lingvojn en popollernejoj estis instruataj nur en malmultaj esceptaj kazoj, precipe en la plej grandaj urboj. Tiu instruo estis libervola por la lernantoj. En 1964 la popollerneja leĝo ŝanĝis do, ke la ĉiuj popollernejoj povis instrui kiel devigaj fakoj maksimume du fremdajn lingvojn, sed plu el la popollernejoj ne plejo instruis ilin. Se la lernejo instruis du fremdajn lingvojn, unu el ili devis esti la alia enlanda lingvo, kiu por la finnlingvanoj signifas la svedan.
Kiam en la 1960-aj jaroj oni komencis plani unuigon de la popollernejo, la keskikoulu kaj civitana lernejo kredante naŭjaran elementan lernejon (peruskoulu/grundskola) (lukio, kiu antaue estis parto de oppikoulu, fariĝis sendependa lernejo, al kiu parto el la junuloj iras post la elementa lernejo) estis klare, ke oni devis ekuzi absolutan devon lerni almenaŭ unu fremdan lingvon. La ĉiuj lernejreformaj komitatoj rekomendis, ke aŭtomate deviga fremda lingvo en peruskoulu estu en la finnlingvaj lernejoj nur la angla kaj en la svedlingvaj lernejoj nur la finna kaj en la finnlingvaj estu libervola instruo de la sveda kaj en la svedlingvaj libervola instruo de la angla. Sed ĉar laŭ tiaj planoj por ke komencigi la lukion oni devus havi lingvoscion de tri lingvoj, la planoj havas tian problemon, ke lernantoj en la elementa lernejo devus jaroj pre la fino de la elementa lernejo decidi, ĉu ili provos iri al lukio. Iuj komiteoj apogis krome libervolan bazlernejan instruon de la germana, la franca kaj la rusa en la lastaj lernejaj jaroj.
Kvankam la granda plejo el la finnaj lernejaj spertuloj malapogis la devigan svedan en la finnlingvaj elementaj lernejoj, la parlamento printempe 1968 akceptis per granda plejo la leĝon pri la fundamentoj de la nova lerneja sistemo tiel, ke iĝis devo lerni en elementa lernejo du fremdajn lingvojn, el kiuj unu devas esti la alia enlanda lingvo. En tio efikis k.a. Jan-Magnus Jansson, tiutempa prezidanto de Sfp kaj la centra politikisto Johannes Virolainen, kiu kredis forte, ke la deviga sveda plibonigas eblojn ricevi apogon kaj helpon el Svedio kontraŭ Sovetunio. La ĉefministro Mauno Koivisto dubis kaj asertis, ke oni miksas la pedagogikon kaj partian politikon, sed la kalva prezidanto Urho Kekkonen apogis la celon de Sfp kaj Virolainen.
Plu 1970 iuj politikistoj proponis, ke la sveda estus libervola en elementa lernejo por ke lingvoscio en la lando estu pli multflanka, sed SFP sukcesis denove em sia diversa celo. La angla ne ricevis tian absolute devigecon kiel ekzemple en Svedio, sed poste aliaj kialoj peris, ke praktike la angla estas deviga ankaŭ en Finnlando. Oni ekuzis la novan lernejan sistemon iom post iom en diversaj partoj de la lando en 1972–1977. La plej granda argumento por la bazlerneja deviga sveda estis la nordia kunlaboro.
Poste oni ne vere multe disputis pri la deviga sveda, ĝis Erkki Pihkala, kiu estis prezidanto de Ligo de finneco (Suomalaisuuden Liitto) en 1988 - 1996 en tiu pozicio komencis multe vastigi asertoj kontraŭ la deviga sveda. Li konatigis la vorton pakkoruotsi. La kampanjo de Ligo de finneco peris, ke finnaj politikistoj devis denove multe diskuti pri la afero. Kiel oni povas diveni, denove la plej forta apoganta aro por la deviga sveda estis SFP.
En 1978 oni pliigis la universitatan devigan svedan.
En 1987 oni ligis al la ĉiuj universitataj ekzamenoj deviga finesto de la lingvoscio de la sveda (oficista sveda, finne virkamiesruotsi). En la sama jardeko la sveda iĝis deviga en la ĉiuj faklernejoj kaj komercaj lenejoj kaj oni fondis la nunformaj fakaltlernejoj kaj iĝis tuj la svedan deviga ankaŭ en ili.
En la 1990-aj jaroj tri fojojn multaj parlamentanoj provis forigi la devigan svedan. En la ĉiuj fojo la Sveda Popola Partio malhelpis tion, sed oni malpliigis la devigan svedan en la elementa lernejo.
En 1993, Riitta Uosukainen estis la celo de malama parolado ĉe renkontiĝo de la Nordia Konsilio ĉar ŝi puŝis por la forigo de malvola sveda.
En 2004 la parlamento forigis la mazlernejfinan ekzamenan devigan svedan. En 2006 Svedio malsukcesis, kiam ĝi provis meti en la finnlanda instrua registaro svedan oficiston, kiu zorgu pri tio, ke la deviga svedinstruo agu. En 2007 la deviga sveda aperis en la polica lernejo. En 2010 ekzistis televide en Finnlando pri la temo diskuto Pakkoruotsi-ilta ("vespero pri la deviga sveda"). La plej gravaj la devigan svedan en la programo apogantaj diskutantoj estis Mikaela Nylander kaj Björn Månsson kaj la plej gravaj la devigan svedan malapogantaj diskuntantoj Heikki Tala kaj Sampo Terho. Maje 2011 estis antaŭ parlamenta domo de Finnlando manifestacio kontraŭ la deviga sveda. Oni arangxis al la manifestacio nekostajn autobusajn movigojn ekzemple el Tampere kaj Jyväskylä. En 2016 oni plifruigis la komencon de la deviga sveda en la elementa lernejo: ĝi komencas en la 6-a lerneja jaro, ne en la 7-a jaro kiel antaŭe, sed en la lernejaj jaroj 7 - 9 la deviga sveda malpliiĝis. En 2019 la parlamento laŭ postulo de la Sfp decidis reekuzi la mezlernejfinan ekzamenan devigan svedan, sed la decido peris do multe koleron ekzemple en la ligo de finnaj gimnazianoj (Lukiolaisten liitto) kaj la gimnazianestroj, ke la parlamento ne kuraĝis realigi sian decidon. Kontraŭuloj de la decido pravigis sian pozicion, ekz. ĉar la nivelo de postuloj por enmatrikulaj eseoj altiĝis ekde 2004 ĉiuokaze.
En Finnlando, klasoj 1 ĝis 6 de bazlernejo, kie la plimulto de subjektoj estas instruitaj fare de la sama instruisto, plejparte funkciigas kiel malsamaj lernejoj ol klasoj 7 ĝis 9, kie malsamaj fakoj estas plejparte instruitaj fare de malsamaj instruistoj. Ne ĉiuj lernejoj de la 1-a ĝis la 6-a klasoj ricevis kvalifikitan svedinstruiston, kaj en kelkaj lernejoj tio kondukis al tio, ke instruisto, kiu ne tre bone scipovas la svedan, devas instrui ĝin, kvankam ĝi ne estas parto de liaj kondiĉoj. de dungado. Tiel, la fakto, ke deviga sveda instruado estis etendita por kovri la sesan klason de bazlernejo, sed la deviga sveda instruado de klasoj 7 ĝis 9 estis reduktita, kondukis al tio, ke la instruado estis malpli efika.
En 2024 la deviga sveda en la elementa lernejo pliigas do, ke en la 7-a bazlerneja jaro estas lekcionoj de la sveda tri semajne (antaŭe du). SFP volus kreskigi la devigan svedan pli. SFPi volus ankaŭ malpliigi la finnan lingvoscion, kiu estas postulo por ke ricevi iujn laborojn. Gxi volus arangxi en Svedio, Norvegio kaj Danio kampanjon, kie oni rakontus pri la ebloj studi en Finnlando tute svede.
Tio, ke la deviga sveda foriris el la mezlernejfina ekzameno, multe efikis. La plejo el la mezlernejanoj ne plu lernas la svedan do forte ol antaŭe. La lingvoscio de la sveda de la finnaj lernejanoj klare malkreskis post la jaro 2004. En la universitatoj en lastaj jaroj oni malkreskigis la postulon de la lingvoscio de la sveda. Ankaŭ la diskuta lingvo inter politikistoj de Finnlando kaj Svedio parte ŝanĝis la angla. En 2024 oni taksis, ke se oni volas konservi la fortan pozicion (pozicio egaleca kun la granda pleja lingvo), tio estos plu eventuale pri fortaj, sistemaj metodoj, sed se la aferoj pri la lingvo dauxrigos aliajn du jardekojn samece, la sveda farigxos en la lando nur normala minoritata lingvo. Pli kaj pli malmultaj svedlingvaj finnlandanoj fidas je la venonteco de la sveda lingvo en Finnlando.
En la tria jarmilo en Finnlando oni plejparte klare apogas devon lerni bazlerneje du fremdajn lingvojn, kaj kiam oni diskutas, kiujn lingvojn oni bazlerneje lernu, oni diskutas praktike pri tio, kiun fremdan lingvon krom la angla oni lernu. Antaŭe multaj en Orienta Finnlando volis, ke la bazlernejanoj povu lerni la rusan anstataŭ la sveda. Kiam Vladimir Putin eksciis pri tio, li apogis la proponon. Sed la milito de Ukraino peris, ke oni pensas pri rusoj, Rusio kaj la rusa lingvo negative kaj tial ne plu ekzistas vere multe volo lerni la rusan. Kiam en Orientan Finnlandon frekventis multajn rusajn turistoj, estis do malmulte la rusan parolantaj finnoj, ke oni devis salajri rusojn el Rusio por ke servi rusajn turistojn ekzemple en butikoj. Grandparte tiun problemon peris la deviga sveda, kiu grandparte maleventualigis la instruon de la rusa. Sed nun Finnlandon ne multe rusoj vizitas kaj oni ne povas eĉ transiri la landlimon de tiuj du landoj kaj tiel la deviga sveda ne plu multe peras, ke tro malmultaj orientaj finnoj scius la rusan.
Opinioj kaj argumentoj por kaj kontraŭ[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
El la finnaj parlamentanaj partioj la devigan svedan apogas plej forte la Sveda Popola Partio en Finnlando kaj malapogas plej forte la Veraj Finnoj.
Ofte kiam oni apogas la devigan svedan, oni argumentas sian opinion per tio, ke Finnlando estas dulingva, sed Finnlando estis dulingva jam pre la lerneja reformo, kiu igis la absolute devigan lernejan svedan. Do oni ne povas tute absolute argumenti la devon per la dulingveco. Tamen iuj apogantoj de la deviga sveda taksas, ke praktike la deviga sveda estas necesa por ke konservi la dulingvismo. La deviga sveda malrapidigas la malkreskon de la nombro de la denaskaj svedparolantoj en la lando.
Ekzemple J. K. Paasikivi kaj Johannes Virolainen apogis la devigan svedan asertante, ke i pliigas eblojn ricevi el Svedio protekton. Ili uzis pri tia argumento la termon lännen turva (sekuro el okcidento). Plu tian argumenton apogas iliaj partioj (nacia koalicio, partio de Paasikivi kaj Finnlanda Centro, partio de Virolainen). Ankaux Urho Kekkonen, la plej longatempa prezidanto de la respubliko Finnlando (en tiu oficio en 1956–1982), apogis tiun argumenton. Al li tiun argumenton instruis Paasikivi. Tiaj apogantoj de la deviga sveda taksas, ke Svedio estas por Finnlando la sxlosilo al la mondo, la deviga sveda en Finnlando fortigas svedian motivon helpi Finnlandon kaj tial estas vere bona afero la deviga instruo de la sveda.
Krom Paasikivi kaj Virolainen el plej gravaj finnaj politikistoj estis forta apoganto de la deviga sveda ekzemple Paavo Lipponen. Oni taksas, ke la deviga sveda estus forigita el la mezlernejfina ekzameno jam en la 1990-aj jaroj sed Lipponen ne estus ĉefministro tiam.
Iuj asertas, ke la deviga sveda fortigas rilatojn inter la nuna finna popolo kaj gxia historio, ĉar longan tempon la sveda estis la plej grava lingvo en la administro kaj altkulturo en Finnlando. Tial oni pensas pli en Svedio ol Finnlando. Tiun argumenton uzas ekzemple Språkförsvaret, sveda lingvonaciisma asocio, kiu forte postulas Finnlandon konservi la devigan svedan. Finnlando almenaŭ Lipponen pensas tial.
Laŭ multaj apogantoj de la devo la deviga sveda fortigas pozicion de Finnlando en nordialanda popolfamilio, kie la aliaj grandaj popoloj estas pri sia lingvo skandinavaj. La tri plej grandaj skandinavaj lingvoj (la sveda, la dana, kaj la norvega) estas al si aliaj do proksimaj, ke per scio de unu de tiu tri oni multete komnprenas ankaŭ la du aliajn. Aliflanke iuj asertas, ke la devo apogas Svedion koste de Finnlando, ĉar en Svedio oni vere malmulte lernas la finnan. La deviga sveda de la finnoj donas al Svedio grandegan avantaĝon super Finnlando, kiun neniu alia lando en la tuta Eŭropa Unio havas super sia najbara lando.
Laŭ profesoro Kari Sajavaara, la decido de 1968 fari la svedan devigan bazlernejan fakon estis lingvopolitika decido, kiu ne enkalkulis edukajn aŭ edukajn aspektojn. Instruistoj kaj edukistoj havis nenian parolon pri la afero, sed la decido estis farita laŭ la kondiĉoj de reprezentantoj de aliaj kampoj.
Laŭ intervjuoj, kiuj estas farita jam proksimume 35 jarojn, proksimume 65 - 75 % el ŝtatanoj de Finnlando malapogas la devon. Laux iuj malapogantoj tio, ke tra jardekoj la klara plejo el la logxantaro malapogas la devon, montras maladmiron de la demokratio. La devon malapogas speciale alte edukitaj. El la svedlingvanoj de Finnlando la devon malapogas proksimume 2/5.
Esploroj montras, ke ne ecx baldaŭ cxiuj kazoj la deviga sveda ne eĉ igas fluantan svedan lingvoscion.
La deviga sveda peras, ke la ebloj lerni aliajn grandlingvojn ol la angla estas en FInnlando pli malbonaj ol en multaj aliaj landoj - se oni volas lerni ankaŭ alian grandlingvon, oni devas lerni tri fremdajn lingvojn. La deviga sveda peras, ke multaj lingvoj, kiuj estas internacie malpli gravaj ol la angla sed pli gravaj ol la finna kaj la sveda, havas en la lando pli malmultaj spertuloj ol ekzemple en Svedio. Ekzemple la politikisto kaj kalvulo Osmo Soininvaara skribis, ke la finnoj kritikas usonanojn pri tio, ke la usonanoj ne lernas fremdajn lingvojn sed en la mondo la finnoj havas samece malbonan lingvoscion kiel usonanoj - ankaŭ la finnoj scias nur unu grandan lingvon anglan, la finna estas internacie ne-utila kaj la sveda preskaŭ ne-utila. Soininvaara proponas, ke la sveda estu por finnlingvanoj deviga mezlerneje sed ne bazlerneje.
En Svedio oni uzas pri la deviga sveda la esprimon "lerneja sveda" (svede skolsvenska) kaj taksas, ke la finnlanda parolo pri "tvångssvenska" estas terure. Ekzemple Språkförsvaret, sveda lingvonaciisma asocio, petis svedajn politikistojn, ke ili komencu interveni en la finna lingvopolitiko. Aliflanke, eĉ en Svedio oni ankaŭ kritikis la devigan svedan. Ekzemple laŭ sveda lingvisto Lars Melin la deviga sveda en Finnlando peras pasantan nenecesan konflikton.
Iuj enmigrantoj foriras el Finnlando, ĉar en Finnlando estas devo lerni ankaŭ tian lingvon, kiun oni verŝajne ne necesas. En iuj lernejoj la enmigrantoj estas liberigataj el la deviga sveda, sed iuj finnoj demandas, kial do estas posible, ke la ĉiuj finnoj en la Finnlando necesas la lingvoscion de sveda.
La deviga sveda lingvo en finnaj lernejoj ne estas nepre bona en ĉiuj aspektoj eĉ por svedlingvanoj mem, ĉar ĝi kreas malamon kaj eĉ perforton kontraŭ ili. Krome, ĝi kaŭzas streĉitecojn inter Finnlando kaj Svedio.
Ekzistis reformoprojekto, kiu perus tion, ke iuj svedparolantoj de Ostrobotnio devus diskuti pri iuj aferoj kun ouluanoj, ne plu kun vasaanoj. Tiuj svedparolantoj malapogis, ĉar en Oulu oni ne scias la svedan. La kalvulo Soininvaara demandis, ke se la deviga sveda en Oulu ne peras, ke homoj en Oulu scius la svedan, kial en Oulu oni devige instruas la svedan.
Iuj malapogantoj de la deviga sveda uzas humuran emblemon, kie estas figuro, kiu ĵetas al rubujo la literon Å. Tiu litero estas origine el la sveda alfabeto. Poste ĝi estis aperita ankaŭ en la norvega, dana kaj samea normala ortografio, sed en la finna ĝi aperas preskaŭ nur en skandinavaj nomoj. En la emblemo ĝi simbolas la svedan.
Deviga finna[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Iam oni uzas svede la vorton tvångsfinska kaj finne pakkosuomi pri porsvedlingvana deviga instruo de la finna en Finnlando. La vortoj estas konstruitaj logike laŭ antaŭbildo de pakkoruotsi kaj tvångsvenska, sed la granda nombra malsameco inter finnlingvanoj kaj svedlingvanoj en Finnlando peras, ke tiu instruo ne estas pri sia karaktero eble tute sameca afero ol la deviga sveda por la finnlingvanoj. La svedlingvanoj en Finnlando necesas lingvoscion de la finna do multe. La fakto, ke svedlingvanoj en Finnlando bezonas finnajn kapablojn, estas multe pli facile kontroli, ol la fakto, ke finnlingvanoj en Finnlando bezonas svedajn kapablojn, ke ekz. laŭ profesoro Kari Sajavaara, la signifo de la finna lingvo por svedlingvanoj en Finnlando estas tute malsama ol la signifo de la sveda lingvo por finnlingvanoj en Finnlando. Laŭ taksoj proksimume 80 % el ili uzas cxiutage ankaŭ la finnan. La fakto, ke ĝi eble ne estas tute simila fenomeno, povas montriĝi ankaŭ per la fakto, ke kvankam la leĝo ne devigas svedlingvanojn en Finnlando lerni la finnan nek pli ol ĝi devigas finnlingvanojn lerni la svedan, la instruado de la finna lingvo. Krome, la deviga finna, alimaniere ol la deviga sveda, apartenis jam al proponoj de la bazlernejaj reformaj komiteoj en la 1960-aj jaroj, kaj la svedlingvanoj ne disputas pri la deviga finna samece kiel la finnlingvanoj disputas pri la deviga sveda sed praktike la cxiuj ankaux el la svedlingvanoj taksas, ke la deviga finna estas klare necesa. Praktike la instruo de la finna en svedlingvaj lernejoj en Finnlando estas praktike multe pli ampleksa ol la instruado de la sveda en finnlingvaj lernejoj. En la svedlingvaj bazlernejoj en Finnlando oni komencas lerni la finnan en la plej multaj kazoj jam dum la dua aŭ tria lerneja jaro.
Aliflanke parto el la deviga finna por la denaskaj svedparolantoj en suda Finnlando, estas probleme tial, ke iuj lernantoj estas praktike dulingvaj (sveda kaj finna) kaj tamen devas lerni la finnan kvazaŭ kiel fremda lingvo. Ili devas komencigi la finnan tute el la bazaj aferoj kiel (minä) olen, (sinä) olet, hän/se on, (me) olemme, (te) olette, he/ne ovat (esperante mi estas, ci estas, li/sxi/gxi estas, ni estas, vi estas, ili estas) kaj yksi, kaksi, kolme, neljä, viisi (unu, du, tri, kvar, kvin). Kompreneble tia lingvoinstruo ne utilas tian lernejanon, kiu parolas tiun lingvon kiel gepatra lingvo. En iuj svedlingvaj lernejoj ekzemple en Helsinko kaj Turku estas por tiaj lernantoj aparta instruo de la finna tiel, ke ili povas lerni kiel gepatra lingvo du lingvojn: svedan kaj finnan. El tiu lingvoinstruo oni uzas la vortmallongigon mofi (modersmålsinriktad finska, "hejmlingvsimila finna").
Alando ne havas devigan finnan instruadon por svedlingvanoj, sed tre granda parto de la lernejanoj de Alando lernas la finnan libervole. Ĝis 2007, la finna estis deviga en mezlernejo en Alando, sed deviga finna estis forlasita ĉar oni konkludis, ke la deviga finna tro malhelpis la instruadon de la ĉefaj lingvoj de kontinenta Eŭropo - deviga finna estis forigita de mezlernejo en Alando por la sama kialo, ke iuj en finnlingva Finnlando volas rezigni pri deviga sveda. En Svedio, frekventi bazlernejon ne povas esti anstataŭigita per hejma edukado, sed en Finnlando vi povas. Kelkaj svedaj familioj, kies gepatroj volas, ke infanaĝo de bazlerneja aĝo estu hejmlernigita, translokiĝas al Alando, ĉar tie oni povas aranĝi hejmlernadon, kiu ne inkluzivas devigan finnan instruadon.
Iam oni uzas la vorton pakkosuomi pri la deviga lingvoinstruo de la finna ankaŭ por aliaj lingvaj malplimultoj ol la svedlingvanoj de Finnlando. La finnlandaj sameoj havas kaj la devigan finnan kaj la devigan svedan.